เกมป้องกันสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ เพิ่มความจำ ลดการหลงลืม

• ผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป หรือประชากรกลุ่มผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นช่วงเปลี่ยนผ่าน ระหว่างวัยทำงาน เข้าสู่วัยเกษียณ ส่งผลให้กิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตลดลง
• การนำเทคโนโลยีในสมัยปัจจุบันมาใช้ในวัยผู้สูงอายุ อาทิเช่น แอปพลิเคชั่น หรือเกมส์ในโทรศัพท์มือถือสามารถช่วยให้ผู้สูงอายุรู้สึกดี ผ่อนคลาย ได้ฝึกพัฒนาสมอง รวมไปถึงช่วยลดความเหงาอย่างมีประสิทธิภาพได้ 

วัยสูงอายุเสี่ยงต่อสมองเสื่อม เพราะอะไร ?

วัยผู้สูงอายุ เป็นวัยที่กิจกรรมน้อยลง อาจเนื่องจากด้วยปัจจัยทางด้านสังคมที่เปลี่ยนจากวัยทำงานเข้าสู่วัยเกษียณ ประกอบกับสุขภาพที่ไม่เอื้ออำนวยในการทำกิจกรรม บางกิจกรรมที่อาจจะต้องใช้แรงกายมาก ๆ 

แต่อย่างไรก็ดีในวัยผู้สูงอายุก็ไม่ควรที่จะละทิ้งกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตไป เพราะการทำกิจกรรมเสริม ทำกิจกรรมนันทนาการ หรืองานอดิเรก สามารถเป็นการฝึกสมอง และช่วยคงไว้ซึ่งความสามารถในการทำกิจกรรมในชีวิต 
ช่วยฟื้นฟูความจำและความคิดความเข้าใจของผู้สูงอายุได้ เช่น

กิจกรรมงานอดิเรก ตามความถนัดของแต่ละบุคคล ไม่ว่าจะเป็น งานฝีมือ การปลูกต้นไม้ การทำอาหาร จัดสวน วาดภาพ ร้องเพลง เป็นต้น เพื่อให้ผู้สูงอายุรู้สึกผ่อนคลาย หรืออาจจะเป็นการเข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม กิจกรรมที่ได้พบปะเพื่อนฝูง พบปะญาติมิตร ลูกหลาน

หรือการเข้าร่วมกิจกรรมทางศาสนา กิจกรรมที่ได้เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม เช่น ร่วมทำความสะอาด ศาสนสถานต่าง ๆ การเป็นผู้ที่แชร์ประสบการณ์ ถ่ายทอดความรู้ตามความถนัดของตนเอง ให้กับคนรุ่นหลัง ให้กับเด็กยุคใหม่ เพื่อให้ผู้สูงอายุได้รู้สึกว่าตนยังมีคุณค่า ได้เป็นคนสำคัญและไม่ได้ถูกละเลยไป 

นอกจากกิจกรรมที่ได้กล่าวไปข้างต้นนั้น ปฏิเสธไม่ได้ว่าในยุคปัจจุบันที่มีโรคระบาดเกิดขึ้นมากมาย ซึ่งในวัยผู้สูงอายุหากได้รับการติดเชื้อโรคระบาด มักมีโอกาสที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อน หรือปัญหาสุขภาพร้ายแรงได้มากกว่าวัยอื่น ๆ

กิจกรรมและงานอดิเรกที่สามารถทำได้ที่บ้าน โดยการนำเทคโนโลยี การใช้โซเชียลมีเดีย หรือการเล่นเกมส์มือถือในช่วงที่มีเวลาว่าง  ก็อาจเป็นทางเลือกหนึ่งที่จะช่วยหลีกเลี่ยงการสัมผัสเชื้อโรคต่าง ๆ นอกบ้าน 
ทั้งยังได้ฝึกพัฒนาสมอง ฝึกสมาธิ ความจำ ความเข้าใจและการใช้ภาษาอีกด้วย 

แนะนำ 3 เกมส์ออนไลน์ ฝึกพัฒนาสมอง ลดความเสี่ยงโรคสมองเสื่อม

1. Sudoku

เป็นเกมส์ที่มีกฏอย่างง่าย แต่ได้ใช้ความสามารถทางด้านการคิด วิเคราะห์และความรอบคอบสูง 
โดยเริ่มต้นตัวตาราง 9×9 ที่แบ่งเป็นตารางย่อยขนาด 3×3  หรืออาจปรับให้ง่ายขึ้น เป็นตาราง 6×6  ที่แบ่งเป็นตารางย่อย 3×2 

ในแต่ละแถวและคอลัมน์ของตาราง และในแต่ละตารางย่อย จะต้องมีตัวเลข 1-9 อยู่เพียงครั้งเดียว และตัวเลขทั้งหมดในแต่ละแถวและคอลัมน์ และในแต่ละตารางย่อย จะต้องไม่ซ้ำกัน โดยเราจะต้องทำการเติมตัวเลขที่ขาดไปในตาราง 

ซึ่ง เกมส์ Suduku นี้ ไม่เพียงแต่ช่วยในเรื่องของการฝึกสมอง ฝึกความจำ และการเข้าใจกฏกติกาให้แก่ผู้สูงอายุเพียงเท่านั้น แต่ยังฝึกในเรื่องของการคิดวิเคราะห์และทักษะการตัดสินใจได้อีกด้วย 

2. Sticker Book : color by number

แอปพลิเคชั่น Sticker Book : color by number  เป็นการจับคู่กันระหว่างรูปภาพและลายเส้นขอบเงา เป็นเกมส์ที่สนุกสนานและเป็นประโยชน์สำหรับการฝึกสมอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้สูงอายุ

โดยผู้สูงอายุจะต้องใช้ความสามารถทางด้านการรับรู้ทางสายตา ประกอบกับ สมาธิและการจดจ่อ เพื่อที่จะทำการจับคู่กัน ระหว่างรูปภาพ และเส้นกรอบของรูปภาพที่มีตัวเลขปรากฏอยู่  

แต่นอกจาก แอปพลิเคชั่น Sticker Book : color by number  ที่สามารถนำมาดาวน์โหลดลงโทรศัทพ์มือถือ หรือ แทปเล็ต เพื่อให้ผู้สูงอายุได้เล่นกันได้แล้ว ผู้ดูแลยังสามารถใช้คำค้นหา ใน Google ว่า “color by number” และทำการปริ้นท์ไฟล์ออกมาในรูปแบบของกระดาษ ให้ผู้สูงอายุ ฝึกระบายสีตามตัวเลข เพื่อส่งเสริมการพัฒนาการการคิดและการเรียนรู้โดยใช้การรับรู้ทางสายตา ฝึกสมาธิ และเสริมสร้างความสนุกสนานและความภาคภูมิใจผ่านการสร้างภาพที่สวยงามได้อีกด้วย 

3. 123

เป็นเกมส์ที่ให้ผู้สูงอายุกดไปที่ตัวเลขในตารางไล่ไปเรื่อย ๆ จากเลข 1 ไปจนถึงตัวสุดท้าย โดยสามารถปรับระดับความยากง่าย จากการเลือก สเกลของตาราง โดยเริ่มจาก 3X3 5X5 7×7 8X8  

ประโยชน์ที่ได้รับจากเกมส์นี้ก็คือ ผู้สูงอายุจะได้ฝึกการจดจ่อ การมีสมาธิ ฝึกการใช้ทักษะสายตาในการมองหาตัวเลขที่ต้องการ การฝึกการจดจำ โดยจะต้องจำตัวเลขก่อนหน้าให้ได้ว่าคือเลขอะไร จากนั้นค่อยกดตัวเลขปัจจุบัน ทั้งยังใช้ทักษะของสหสัมพันธ์ของมือและตา ในการใช้มือกดไปที่ตัวเลขที่ตัวเองต้องการ ในแบบที่ไม่ยากและไม่ง่ายจนเกินไป 

นอกจาก 3 เกมส์ที่ได้กล่าวไปข้างต้นแล้ว วินเนสต์ยังมีนักกิจกรรมบำบัด ที่สามารถช่วยคิดวิเคราะห์และจัดกิจกรรมหรือเกมให้เหมาะสมกับผู้สูงอายุ เพื่อช่วยกระตุ้น ส่งเสริมความจำ และความสามารถในการใช้ชีวิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ หรือคลิก > 3 เกมช่วยฝึกสมองผู้สูงอายุ เพื่อดูเกมส์อื่น ๆ เพิ่มเติม

สรุปได้ว่าเกมส์ออนไลน์อย่างเกมส์โทรศัพท์ หรือในแทปเล็ต เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่ช่วยคลายความเหงา ทั้งยังช่วยฝึกสมอง และคงไว้ซึ่งความสามารถในการทำกิจกรรมต่าง ๆในชีวิตประจำวันได้

แต่อย่างไรก็ดี อาจแบ่งเวลาทำกิจกรรมอื่น ๆ ที่เป็นกิจกรรมออฟไลน์ เช่น  การอ่านหนังสือ การเรียนรู้สิ่งใหม่ หรือการออกกำลังกายเพื่อให้สมองมีการทำงานอย่างเต็มประสิทธิภาพและช่วยป้องกันการเสื่อมของสมองในวัยที่มากขึ้นได้ด้วยเช่นกัน 

เขียนโดย : นักกิจกรรมบำบัด ก.บ.1218

ก.บ.พัทธ์ธีรา หิรัญสิรภัทร