นักกิจกรรมบำบัดคืออะไร

            เมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2567 ที่ผ่านมา คุณณัฐพัชร์ สรรพธนาพงศ์ หรือคุณไอซ์ ผู้บริหาร Winest Rehab ศิษย์เก่าคณะกายภาพบำบัด สาขากิจกรรมบำบัด มหาวิทยาลัยมหิดล ได้รับเชิญให้ไปบรรยายแลกเปลี่ยนประสบการณ์การทำงานด้านกิจกรรมบำบัดในผู้สูงอายุให้กับน้อง ๆ สาขากิจกรรมบำบัด รุ่น 17 ฟัง เพื่อให้น้อง ๆ เห็นภาพการทำงานของนักกิจกรรมบำบัดในการทำงานด้านผู้สูงอายุมากขึ้น อีกทั้งยังได้แลกเปลี่ยน ประสบการณ์ในการทำธุรกิจการดูแลผู้สูงอายุให้กับน้อง ๆ อีกด้วย

            หากย้อนกลับไปเมื่อ 10 ปีที่แล้ว เอ่ยคำว่า นักกิจกรรมบำบัด น้อยคนนักที่จะรู้จักและเข้าใจว่าเป็นวิชาชีพทางการแพทย์ที่มีใบประกอบโรคศิลปะ หลาย ๆ คนอาจฟังแล้วเข้าใจว่าเป็นนักทำกิจกรรม นักสันทนาการ หรืออะไรที่มุ่งเน้นเพื่อการบันเทิง แต่ในปัจจุบันนักกิจกรรมบำบัดเป็นที่รู้จักมากขึ้นแล้ว อีกทั้งยังมีมหาวิทยาลัยที่เปิดสอนสาขากิจกรรมบำบัดเพิ่มขึ้น

            นักกิจกรรมบำบัด หรือภาษาอังกฤษ เรียกว่า Occupational Therapist เป็นวิชาชีพทางวิทยาศาสตร์สุขภาพที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมสุขภาพ ป้องกัน บำบัด ฟื้นฟู ผู้รับบริการโดยอาศัยกิจกรรมเป็นสื่อหลักในการบำบัดรักษา บุคคลที่จะเป็นนักกิจกรรมบำบัดได้ จำเป็นต้องสอบใบอนุญาตประกอบโรคศิลปะ สาขากิจกรรมบำบัดก่อน จึงจะสามารถปฏิบัติงานได้ โดยนักกิจกรรมบำบัดสามารถให้บริการกับผู้ป่วยได้ 4 ฝ่าย ได้แก่

1. ฝ่ายเด็ก
2. ฝ่ายผู้ใหญ่
3. ฝ่ายผู้สูงอายุ
4. ฝ่ายจิตเวช

ทั้ง 4 ฝ่ายนักกิจกรรมบำบัดจะมีแกนหลักในการให้บริการที่คล้ายกัน นั่นคือ การนำกิจกรรมมาเป็นสื่อในการบำบัดรักษาประกอบกับความรู้ต่าง ๆ ทั้ง กายวิภาคศาสตร์ ประสาทวิทยา การวิเคราะห์สังเคราะห์กิจกรรม การให้เหตุผลทางคลินิก (Clinical reasoning) การปรับสิ่งแวดล้อม การออกแบบอุปกรณ์ช่วย และอื่น ๆ อีกมากมาย เพื่อมุ่งเน้นให้ผู้รับบริการสามารถกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างอิสระ (Independent living) และมีคุณภาพชีวิตที่ดีที่สุด (Good Quality of life) ภายใต้ข้อจำกัดของร่างกาย และจิตใจของผู้รับบริการแต่ละคนอย่างเหมาะสมที่สุด 

นักกิจกรรมบำบัดเป็นนักวิชาชีพที่เรียกได้ว่าเป็นวิชาชีพที่ยังขาดแคลนอย่างมากในประเทศไทย จากข้อมูลในปี พ.ศ.2562 นักกิจกรรมบำบัดที่ขึ้นทะเบียนมีใบประกอบโรคศิลปะถูกต้องตามกฎหมายมีเพียง 1,200 คน หากคิดง่าย ๆ จากประชากรประเทศไทย 70 ล้านคน นักกิจกรรมบำบัด 1 คนต้องดูแลประชาการมากถึง 1 ต่อ 58,000 คน นั่นหมายความว่าจริง ๆ แล้วนักกิจกรรมบำบัดในไทยยังขาดแคลนอยู่มาก บางจังหวัดในไทยยังไม่มีนักกิจกรรมบำบัด หรือแม้แต่บางโรงพยาบาลในกรุงเทพมหานครก็ตาม ยังไม่มีการให้บริการโดยนักกิจกรรมบำบัด

ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ และฟื้นฟูผู้ป่วยวินเนสต์ ให้ความสำคัญในการฟื้นฟูอย่างเป็นองค์รวม และให้ความสำคัญอย่างมากในการทำงานร่วมกันเป็นทีมสหวิชาชีพ ประกอบกับคุณณัฐพัชร์ สรรพธนาพงศ์ หนึ่งในผู้บริหารของ Winest Rehab เป็นนักกิจกรรมบำบัดจึงให้ความสำคัญในเรื่องนี้อย่างมาก Winset Rehab ได้พยายามรวบรวมนักกิจกรรมบำบัดมาเพื่อให้บริการที่ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ และฟื้นฟูผู้ป่วยวินเนสต์ เพื่อให้ผู้เข้าพักมั่นใจว่า เราจะให้การบำบัด ฟื้นฟูผู้เข้าพักได้อย่างครบถ้วนในทุก ๆ ด้าน